Pracownicy zagraniczni

Rezydencja podatkowa jest określana przez różne czynniki i wpływa na to, czy i jakiego rodzaju dochód zagraniczny podlega opodatkowaniu w danym kraju. Ważne jest, aby pracodawcy rozumieli konsekwencje podatkowe dla swoich pracowników, szczególnie tych, którzy są zatrudnieni na czas określony lub często podróżują za granicę w poszukiwaniu pracy.

Zanim przedstawimy główne czynniki decydujące o rezydencji podatkowej pracowników zagranicznych, należy podkreślić, że informacje te mają charakter ogólny. Aby uzyskać wskazówki dotyczące sytuacji pracowników w konkretnych krajach, skontaktuj się z naszymi globalnymi ekspertami.

Osoby będące i niebędące rezydentami do celów podatkowych – jaka jest różnica?

Osoby będące rezydentami do celów podatkowych są opodatkowane w danym kraju od swoich „ogólnoświatowych” dochodów (tj. wszelkich dochodów uzyskiwanych w dowolnym miejscu na świecie), podczas gdy osoby niebędące rezydentami do celów podatkowych są opodatkowane tylko od swoich „źródłowych” dochodów (tj. dochodów uzyskiwanych w tym kraju). Rezydencja podatkowa jest określana poprzez zbadanie zarówno lokalnych i krajowych przepisów, jak również umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, które zawierają zestaw kryteriów pomagających w ustaleniu obowiązku podatkowego osób fizycznych. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania powinny być zasadniczo stosowane tylko wtedy, gdy istnieje konflikt między przepisami kraju pochodzenia i kraju przyjmującego, na przykład, gdy pracownik zagraniczny kwalifikuje się jako rezydent podatkowy w obu krajach.

W przypadku, gdy pracownik zagraniczny jest uznawany za podwójnego rezydenta podatkowego (co jest rzadką sytuacją w świetle ogólnych zasad i praktyk zawartych w modelowych umowach OECD o unikaniu podwójnego opodatkowania), ostateczną siedzibę do celów podatkowych określa się, odwołując się do konkretnego artykułu umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Ten artykuł „uchyla” krajowe przepisy dotyczące rezydencji podatkowej w przypadku konfliktu. Jeśli jednak nie ma umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innej podobnej ustawy dotyczącej konfliktów w zakresie rezydencji podatkowej, możliwe jest, że pracownik zagraniczny jest lub nie jest rezydentem podatkowym w dwóch lub większej liczbie krajów.

Obywatel niemiecki pracujący na Węgrzech

Wyobraźmy sobie, że obywatel Niemiec jest oddelegowany do pracy na Węgrzech na dwa lata. Ten pracownik zagraniczny ma dochody z pracy i dochody z wynajmu, oba wypłacane z niemieckiego źródła.

Po zbadaniu odpowiednich przepisów prawa niemieckiego i węgierskiego stwierdziliśmy, że osoba ta jest uznawana za rezydenta podatkowego zarówno w Niemczech, jak i na Węgrzech. Dlatego też odwołujemy się do niemiecko-węgierskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, aby określić jej ostateczną rezydencję do celów podatkowych. Stwierdzamy, że osoba ta staje się „ostatecznym” rezydentem podatkowym na Węgrzech. Oznacza to, że jej dochody – zarówno dochody z pracy w Niemczech, jak i dochody z najmu – podlegają opodatkowaniu na Węgrzech.

Nie powinniśmy jednak zapominać, że opodatkowanie różnych konkretnych rodzajów dochodów jest regulowane oddzielnie w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania. Na przykład umowa stanowi, że dochód z najmu podlega opodatkowaniu w Niemczech, ponieważ nieruchomość jest tam zlokalizowana, a zatem powinna być zwolniona z opodatkowania na Węgrzech (należy zastosować metodę zwolnienia przewidzianą w umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania).

Rezydencja podatkowa określa wielkość i skalę dochodu podlegającego opodatkowaniu, od którego kraj ma prawo pobierać podatek (dochód ogólnoświatowy lub tylko źródłowy). Każdy rodzaj dochodu powinien być sprawdzany oddzielnie na podstawie postanowień umowy i zgodnie z nią powinno być ustalane jego opodatkowanie.

Jeśli na przykład w powyższym przypadku ustalono, że ostateczną rezydencją podatkową osoby fizycznej są Niemcy, Węgry nie mają prawa do nakładania podatku na dochody z najmu. Z tego powodu określenie rezydencji podatkowej pracownika zagranicznego jest niezwykle ważne.

Jak określić rezydencję do celów podatkowych?

Rezydencja podatkowa jest zazwyczaj określana poprzez zbadanie indywidualnych okoliczności dotyczących pracownika zagranicznego. Czynniki te obejmują: narodowość, stałe/tymczasowe miejsce zamieszkania, adres zameldowania, długość pobytu czasowego/stałego (183 dni przebywania), interes ekonomiczny i osobisty (tj. ośrodek interesów życiowych).

Ogólnie rzecz biorąc, rezydencja podatkowa podlega tylko jednemu czynnikowi lub zestawowi czynników, w porządku hierarchicznym. Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania zazwyczaj wykorzystują następującą hierarchię czynników dotyczących rezydencji podatkowej:

• stały adres
• ośrodek interesów życiowych (jeśli podane są stałe adresy w wielu krajach)
• miejsce stałego pobytu (jeśli nie można określić ośrodka interesów życiowych)
• narodowość (jeśli nie można ustalić miejsca stałego pobytu).

Jeżeli postanowienia umów o unikaniu podwójnego opodatkowania nie są oczywiste, ostateczną decyzję w sprawie rezydencji podatkowej pracowników zagranicznych powinny podjąć właściwe organy.

Kiedy należy ustalić rezydencję podatkową?

To ciekawe pytanie, ponieważ określa ramy czasowe dla statusu rezydenta podatkowego pracownika zagranicznego. Czy rezydencję podatkową należy ustalić na początku zlecenia, na koniec roku czy na koniec zlecenia? Innym ciekawym pytaniem jest to, czy rezydencja podatkowa może się zmienić w ciągu roku.

Prosta odpowiedź na pierwsze pytanie to: miejsce zamieszkania dla celów podatkowych należy ustalić najpóźniej w momencie, w którym należy złożyć roczne zeznanie podatkowe i zapłacić podatek. Oczywiście, jeśli należy zapłacić zaliczkę na podatek, zaleca się, aby rezydencję podatkową ocenić lub ustalić na początku zlecenia, a następnie na koniec roku sprawdzić, czy sytuacja pracownika zagranicznego nie uległa zmianom. Ustalenie rezydencji podatkowej staje się bardzo trudne, gdy lata podatkowe danych krajów (kraju pochodzenia i kraju przyjmującego) różnią się od roku kalendarzowego.

Niektóre kraje akceptują tymczasową zmianę miejsca zamieszkania dla celów podatkowych. Jeśli zlecenie pracownika zagranicznego rozpoczyna się w sierpniu i nastąpiły istotne zmiany w jego sytuacji osobistej, od sierpnia może on zmienić rezydencję podatkową z kraju macierzystego na kraj przyjmujący. Może to prowadzić do sytuacji, w których niektóre dochody podlegają opodatkowaniu w „kraju X” do lipca, a następnie w „kraju Y” od sierpnia. Powinno się to jednak sprawdzać indywidualnie dla każdego przypadku i dla każdego kraju.

Porozmawiaj z nami

Eksperci TMF Group w zakresie podatków, kadr i płac w ponad 80 krajach oferują pomoc w ustaleniu rezydencji podatkowej pracowników zagranicznych i zidentyfikowaniu kroków niezbędnych do zapewnienia zgodności operacyjnej.

Potrzebujesz więcej informacji? Skontaktuj się z nami dzisiaj.

Poznaj ryzyka i możliwości dla pracowników zagranicznych w 76 jurysdykcjach – pobierz Global Business Complexity Index 2019.